Schronienie

W celu ochrony zdrowia, życia i mienia w razie wystąpienia zagrożeń o charakterze nadzwyczajnym stosuje się następujące miejsca:

• Schron to uznany za budowlę ochronną obiekt budowlany albo część obiektu budowlanego o konstrukcji zamkniętej i hermetycznej, wyposażony w urządzenia filtrowentylacyjne lub pochłaniacze regeneracyjne.
• Ukrycie to uznany za budowlę ochronną obiekt budowlany albo część obiektu budowlanego o konstrukcji niehermetycznej.
• Miejsca doraźnego schronienia to obiekty zbiorowej ochrony będące obiektami budowlanymi, przystosowane do tymczasowego ukrycia ludzi.

Zinwentaryzowane obiekty ochrony zbiorowej można odszukać w aplikacji „SCHRONY”, opracowanej przez Państwową Straż Pożarną.

• najlepszym wyborem jest piwnica z betonowym stropem i mocnym ścianami;
• zbuduj solidne i przestronne półki i ustaw je przy ścianie, aby mogły pełnić funkcję łóżek piętrowych lub ławek;
• zaplanuj wyjście awaryjne z piwnicy lub zainstaluj je, jeśli to możliwe;
• zainstaluj wentylację w piwnicy, rozważ dodatkową wentylację, np. rurę o średnicy około 150 mm. Zastanów się, ile czasu zajmie ci jej przygotowanie;
• jeśli masz piec w piwnicy, skieruj jego komin na zewnątrz i zabezpiecz podłogę pod piecem przed ogniem (użyj cegieł, bloczków betonowych lub podobnych materiałów);
• ułóż drewnianą podłogę (deski lub panele), aby zatrzymać ciepło;
• jeśli w piwnicy znajdują się okna, przygotuj worki do napełnienia piaskiem i zasłoń nimi okna od wewnątrz, aby chronić się przed odłamkami w przypadku wybuchu na zewnątrz;
• weź przenośną kuchenkę gazową i lampę na naftę;
• przechowuj część zapasów (żywność, wodę), ciepłą odzież i podstawowe rzeczy w piwnicy;
• miej 40-litrową beczkę lub inny pojemnik na wodę;
• zaplanuj miejsce na WC (można użyć wiadra z pokrywą);
• jeśli mieszkasz w budynku wielorodzinnym, twoi sąsiedzi prawdopodobnie również będą korzystać z piwnicy jako schronu, więc będziecie mogli się zorganizować:

Schrony przydomowe to miejsca, których używa się w sytuacjach kryzysowych, w których człowiek odczuwa potrzebę przeczekania zagrożenia w miejscu bezpiecznym. W tym celu schron należy wyposażyć w:

• zapasy żywności i wody pitnej;
• zapas energii i światła (latarki, baterie, świece, generator prądu);
• filtry powietrza;
• maseczki ochronne;
• środki higieny i sanitarne;
• apteczkę pierwszej pomocy
• leki (antybiotyki, środki przeciwbólowe i przeciwzapalne);
• ciepłą odzież; 
• buty;
• narzędzia i sprzęt techniczny;
• maski / kombinezony ochronne.

Należy pamiętać, że zagrożenia mogą występować na różnych terenach i na różną skalę. Może się wówczas okazać się, że wystąpi konieczność opuszczenia dotychczasowego bezpiecznego schronienia i ewakuacja do innego bezpiecznego miejsca. Warto być przygotowanym na taką ewentualność. Należy wówczas zabrać ze sobą „plecak ewakuacyjny”, w którym powinny znajdować się takie rzeczy, jak:

• woda (co najmniej 3 litry na każdego członka rodziny);
• apteczka pierwszej pomocy;
• zapas leków, które przyjmuje którykolwiek z członków rodziny;
• pieniądze (zarówno gotówka, jak i karty kredytowe);
• dokumenty (paszport, dowód osobisty, karta ubezpieczenia społecznego, polisy ubezpieczeniowe, akty urodzenia i zgonu, akty własności nieruchomości);
• zapałki (w wodoodpornym opakowaniu), zapalniczki, krzesiwo;
• trwała żywność na 3 dni (konserwy mięsne, rybne, warzywne i owocowe, mleko, suche zupy, żywność suszona lub solona, cukier, sól, makarony, kasze, dżem, suchary, cukierki, czekolada, kawa, herbata itp.);
• żywność dla niemowląt, osób starszych lub będących na specjalnej diecie;
• przenośne radio lub telewizor z zapasowymi bateriami;
• latarka i zapasowe baterie;
• zapasowe klucze do pojazdu;
• urządzenia sygnalizacyjne;
• rzeczy wynikające z twoich indywidualnych potrzeb, takie jak wata i bandaże gazowe, recepty lub kopie recept na leki, które regularnie przyjmujesz, zapasowe baterie do aparatu słuchowego lub wózka inwalidzkiego, zapasowe okulary itp.;
• telefony komórkowe i ładowarki dla każdego członka rodziny.

Wyposażeniem uzupełniającym plecak ewakuacyjny mogą być:

• ubrania na zmianę dla każdego członka rodziny (buty, wodoodporne kurtki, czapki, rękawiczki, ciepła odzież, okulary przeciwsłoneczne);
• koc lub śpiwór dla każdego członka rodziny;
• sprzęt kuchenny (otwieracz do puszek, jednorazowe kubki i talerze, wielofunkcyjny nóż, worki na śmieci itp.);
• artykuły sanitarne i higieniczne (papier toaletowy, worki na śmieci, papierowe serwetki, ręczniki, mydło, detergenty, szampony, dezodoranty, pasta do zębów i szczoteczki, grzebienie, balsamy do ust itp.);
• przedmioty do spędzania czasu w oczekiwaniu (książki, gry, zabawki dla dzieci);
• rodzinne pamiątki, kilka rodzinnych zdjęć;
• inne niezbędne rzeczy (papier, długopis, igła i nitka, szpachelka, szczypce, klucz francuski, gwizdek, namiot, kompas, lina, taśma klejąca itp.);
• mapa i numery telefonów do miejsca, do którego się udajesz.

Należy pamiętać, że plecak ewakuacyjny powinien zawierać takie wyposażenie, jakie pozwoli na przetrwanie przez 3 dni.

Powódź

• w zależności od miejsca, w którym się znajdujesz, stopnia zagrożenia oraz czasu ostrzeżenia przed lokalnym zalaniem, udaj się do wcześniej zidentyfikowanego bezpiecznego miejsca;
• jeśli otrzymasz polecenie ewakuacji, natychmiast je wykonaj i podążaj wyznaczonymi trasami ewakuacyjnymi. Słuchaj systemu alarmowego lub lokalnych systemów ostrzegawczych, aby uzyskać bieżące informacje i instrukcje dotyczące sytuacji awaryjnej;
• nie chodź, nie pływaj ani nie jedź przez zalane tereny, a także unikaj mostów nad szybko płynącą wodą;
• jeśli twój pojazd zostanie uwięziony w szybko płynącej wodzie, pozostań w środku; jeśli woda zaczyna wdzierać się do pojazdu, spróbuj schronić się na jego dachu;
• jeśli zostaniesz uwięziony w budynku, udaj się na najwyższe piętro. Nie wchodź na zamknięte poddasze, ponieważ możesz zostać uwięziony przez podnoszący się poziom wody. Na dach wejdź tylko w razie konieczności. Po dotarciu tam sygnalizuj potrzebę pomocy.

Pożar

• jeśli znajdujesz się w budynku, w którym wybuchł pożar, uszczelnij mokrym ręcznikiem drzwi wejściowe i zamknij okna. W swoim mieszkaniu jesteś bezpieczny/bezpieczna;
• jeżeli w pobliżu twojego miejsca zamieszkania wystąpi duży pożar, zamknij okna i drzwi wejściowe. Jeśli nie jest to konieczne, nie wychodź z domu;
• jeśli podczas podróży samochodem zacznie się on palić, jak najszybciej opuść pojazd i odsuń się od niego na bezpieczną odległość;
• gdy pożar wybuchnie w twoim mieszkaniu, jak najszybciej ewakuuj się przed budynek, zamykając za sobą drzwi;
• gdy jesteś w pobliżu pożaru na otwartej przestrzeni (np. łąka), jak najszybciej udaj się pod zabudowania lub do głównej drogi, jeżeli takowa jest w pobliżu.

Zamieć śnieżna

• jeśli znajdujesz się w samochodzie, pozostań w środku;
• pozostań w domu w czasie opadów.

Upał

• pozostań w pomieszczeniu z działającą klimatyzacją;
• jeśli przebywasz na zewnątrz, szukaj zacienionych miejsc.

Burza

• gdy usłyszysz grzmot lub zobaczysz błyskawicę, natychmiast wejdź do solidnego budynku lub zamkniętego pojazdu z metalowym dachem;
• nie szukaj schronienia w małych szopach, altanach, wykopach, na trybunach ani w kabriolecie. Jeśli to konieczne, schroń się w samochodzie z metalowym dachem i bokami. Nie dotykaj żadnych metalowych przedmiotów;
• jeśli pływasz łodzią lub kąpiesz się, natychmiast wyjdź na ląd i znajdź solidne, uziemione schronienie lub pojazd;
• unikaj otwartych przestrzeni oraz pojedynczych drzew.

Wypadki radiacyjne (eksplozje nuklearne)

• nie patrz na błysk ani eksplozję – może to spowodować ślepotę;
• natychmiast znajdź schronienie w najbliższym budynku, najlepiej zbudowanym z cegły lub betonu, aby uniknąć/ograniczyć narażenie na promieniowanie;
• jeśli przebywałeś na zewnątrz po opadzie promieniotwórczym, zdejmij całą skażoną odzież i umyj nieosłoniętą skórę oraz włosy. Skażoną odzież włóż do plastikowego worka, zamknij go i odłóż w bezpieczne miejsce. W przypadku zwierząt delikatnie wyczesz ich sierść i umyj je wodą z mydłem;
• zejdź do piwnicy lub wejdź do środkowej części budynku;
• pozostań w środku przez 24 godziny po eksplozji, chyba że władze lokalne wydadzą inne instrukcje;
• radia zasilane na baterie lub na korbkę będą działać po eksplozji nuklearnej. Słuchaj informacji, oficjalnych komunikatów i instrukcji od władz.

Awaryjne sytuacje w elektrowniach jądrowych

• postępuj zgodnie z instrukcjami systemu alarmowego przekazywanymi w radiu lub telewizji;
• zminimalizuj narażenie na promieniowanie, zwiększając dystans między sobą a jego źródłem, poprzez ewakuację lub pozostanie w pomieszczeniach. Jeśli otrzymasz polecenie ewakuacji, zamknij okna i wentylację w samochodzie i ustaw recyrkulację powietrza. Jeśli zostaniesz poinformowany, aby pozostać w budynku, wyłącz klimatyzację, centralne ogrzewanie, wentylatory, piec oraz inne urządzenia pobierające powietrze z zewnątrz. Osłoń się, umieszczając ciężkie i gęste materiały między sobą a źródłem promieniowania;
• jeśli to możliwe, udaj się do piwnicy lub innego podziemnego miejsca. Trzymaj się z dala od strefy incydentu. Większość promieniowania traci swoją siłę stosunkowo szybko.

Urządzenia rozpraszające materiał radioaktywny (RDD)

• w przypadku eksplozji RDD poziom promieniowania będzie znany dopiero po pomiarach wykonanych przez personel przy użyciu specjalistycznego sprzętu;
• jeśli do eksplozji lub uwolnienia materiału radioaktywnego dojdzie wewnątrz budynku, w którym przebywasz, natychmiast opuść go i poszukaj bezpiecznego schronienia.

Jeśli eksplozja lub uwolnienie materiału radioaktywnego nastąpi na zewnątrz:

• natychmiast poszukaj schronienia wewnątrz najbliższego, niezniszczonego budynku;
• jeśli odpowiednie schronienie nie jest dostępne, zakryj nos i usta, a następnie przemieść się jak najszybciej w bezpiecznym kierunku z wiatrem, z dala od miejsca wybuchu. Potem jak najszybciej znajdź odpowiednie schronienie;
• słuchaj i postępuj zgodnie z oficjalnymi instrukcjami.

Jeśli eksplozja lub uwolnienie materiału radioaktywnego nastąpi wewnątrz budynku:

• jeśli to możliwe, wyłącz systemy wentylacyjne i grzewcze, zamknij okna, wentylatory, szyber w kominku, kratki wentylacyjne oraz wyloty suszarek do ubrań;
• zabierz zestaw awaryjny oraz radio na baterie i przenieś je do schronienia;
• natychmiast poszukaj schronienia, najlepiej pod ziemią lub w wewnętrznym pomieszczeniu budynku, stosując osłonę z gęstych materiałów między sobą a źródłem materiału radioaktywnego przy zachowaniu jak największej odległości od niego;
• uszczelnij okna i zewnętrzne drzwi, które nie są szczelne, za pomocą taśmy klejącej, aby ograniczyć przenikanie cząstek radioaktywnych. Folia plastikowa nie zapewnia ochrony przed promieniowaniem ani skutkami wybuchu w pobliżu;
• słuchaj i postępuj zgodnie z oficjalnymi instrukcjami.

Uwolnienie niebezpiecznych materiałów – awarie przemysłowe

• zabierz wszystkich członków rodziny oraz zwierzęta domowe do środka;
• zamknij wszystkie drzwi na klucz;
• zamknij okna, drzwi, otwory wentylacyjne oraz szybery w kominkach;
• wyłącz klimatyzację, systemy ogrzewania nadmuchowego, wentylatory wyciągowe oraz suszarki do ubrań.

Epidemia

• pozostań w domu tak często, jak to możliwe, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby;
• zachowuj co najmniej około 2 m odstępu od osób, które nie należą do twojego gospodarstwa domowego.

Wojna

• wyznacz najbezpieczniejsze miejsce w domu (najczęściej piwnica, daleko od okien), gdzie można się schronić;
• jeśli często odwiedzacie inne miejsca, również dla nich ustal najbezpieczniejsze miejsce;
• ustalcie miejsce kontaktowe, w którym spotkacie się po przypadkowym rozdzieleniu. Niech to będzie miejsce, do którego każdy będzie mógł bez przeszkód dotrzeć.