Pożar

Świadomość i analiza zagrożeń to pierwszy krok w przygotowaniach na zagrożenia:

• oceń miejsca szczególnie narażone: kuchnia (gotowanie), pomieszczenia z urządzeniami elektrycznymi, przechowywanie materiałów łatwopalnych;
• sprawdź stan instalacji elektrycznej, gazowej, kominowej oraz urządzeń grzewczych;
• przeanalizuj, jak można bezpiecznie opuścić budynek i posesję, mając na uwadze osoby starsze, dzieci i osoby niepełnosprawne;
• stwórz mapę domu z dokładnym zaznaczeniem dróg ewakuacyjnych i wyjść awaryjnych;
• upewnij się, że wszyscy domownicy wiedzą, gdzie znajduje się miejsce zbiórki na zewnątrz;
• ustal lokalizację zaworów gazu, wyłączników prądu i łatwo dostępnych środków gaśniczych;
• usuń z posesji łatwopalne materiały, takie jak suche liście, gałęzie, papier czy chemikalia.

Skuteczne przygotowanie wymaga odpowiednich zasobów i umiejętności:

• przygotuj plan awaryjny: omów go z rodziną lub bliskimi, ustal, kto, za co odpowiada, jak się komunikujecie oraz gdzie się spotkacie w razie rozdzielenia;
• zidentyfikuj lokalizację wyjść ewakuacyjnych, zwłaszcza w miejscach publicznych (stadiony, galerie handlowe, szkoły, środki transportu);
• ustal z bliskimi procedurę komunikacji i miejsce spotkania na wypadek rozdzielenia;
• zawsze miej naładowany telefon;
• wyposaż swój dom w gaśnicę i koc gaśniczy (przechowuj je w miejscu łatwo dostępnym);
• w miarę możliwości zamontuj detektor dymu i czujnik czadu.

Zapewnienie bezpieczeństwa w otoczeniu to podstawa ograniczania ryzyka:

• nie blokuj dróg ewakuacyjnych, nie ustawiaj przedmiotów utrudniających wyjście;
• nie montuj stałych krat w oknach i na klatkach schodowych, jeśli Twoje mieszkanie musi być wyposażone w kraty, zakładaj takie, które można otworzyć od wewnątrz, klucz przechowuj w miejscu znanym wszystkim domownikom;
• zapoznaj rodzinę z usytuowaniem oraz sposobem wyłączenia głównych wyłączników prądu i gazu;
• dokonuj regularnych przeglądów przewodów kominowych oraz dbaj o sprawność urządzeń elektrycznych i gazowych;
• materiałów łatwopalnych i otwartego ognia używaj z zachowaniem ostrożności.

Wymiana informacji i współpraca to klucz do efektywnego reagowania:

• natychmiast zadzwoń na numer alarmowy 112 lub 998. Podaj dokładną lokalizację i opisz sytuację;
• po ewakuacji upewnij się, że wszyscy domownicy są bezpieczni i obecni w miejscu zbiórki;
• informuj wszystkie osoby, które są blisko ciebie np. pracowników, rodzinę, sąsiadów o zagrożeniu, aby również mogli się ewakuować.

Gdy zagrożenia się rozwijają, realizuj ustalony wcześniej plan, ale jednocześnie reaguj elastycznie, dostosowując działania do zmieniających się okoliczności.
Przed przybyciem straży pożarnej:

• upewnij się, że wszyscy domownicy bezpiecznie opuścili mieszkanie, zwracając szczególną uwagę na osoby starsze, dzieci oraz osoby z niepełnosprawnościami;
• spróbuj ugasić pożar w początkowej fazie, korzystając z gaśnicy, koca gaśniczego lub wody (należy unikać gaszenia wodą urządzeń elektrycznych!);
• nie otwieraj okien, aby ograniczyć dopływ tlenu, który może podsycić ogień;
• jeśli to możliwe, odetnij dopływ gazu i prądu oraz usuń łatwopalne przedmioty z otoczenia ognia. W razie możliwości zabierz dokumenty i leki;
• UWAGA! Jeśli pożar jest poza Twoją kontrolą, natychmiast opuść mieszkanie – nie ryzykuj zdrowia i życia;
• poinformuj sąsiadów o zagrożeniu, podczas opuszczania mieszkania nie zamykaj drzwi na klucz;
• UWAGA! Nigdy nie korzystaj z windy – może się zatrzymać w płomieniach, użyj schodów;
• przy zadymieniu poruszaj się nisko przy podłodze, gdzie powietrze jest mniej zanieczyszczone toksycznymi gazami, wzdłuż ściany łatwiej zachować orientację;
• po ewakuacji sprawdź, czy wszyscy są bezpieczni. Jeśli ktoś z sąsiadów zaginął, poinformuj strażaka.

Jak gasić różne rodzaje ognia:

• tłuszcz w kuchni – wyłącz dopływ gazu lub wyłącz kuchenkę. Przykryj płonący tłuszcz pokrywką lub użyj koca gaśniczego/gaśnicy klasy F. UWAGA! Nigdy nie zalewaj płonącego tłuszczu wodą – spowoduje to eksplozję i rozprzestrzenienie się ognia;
• urządzenia elektryczne – odłącz prąd, wyjmując wtyczkę (np. drewnianym kijem), lub odłącz bezpieczniki. Gaszenie możliwe jest za pomocą piasku, koca gaśniczego lub gaśnicy. UWAGA! Nie używaj wody;
• płonące ubranie na ciele – nie biegnij! Połóż się na ziemi i turlaj, aby zdusić ogień;
• człowiek z płonącą odzieżą – powstrzymaj jego ruch, przewróć na ziemię twarzą w dół, aby nie wdychał dymu. Gaszenie zacznij od głowy, używając koca gaśniczego lub dużego materiału, ewentualnie wody.

Gdy nie możesz się ewakuować:

• przejdź do pomieszczenia z oknem lub balkonem, które jest jak najdalej od ognia. Zamknij za sobą drzwi;
• zakryj usta mokrym materiałem, aby ograniczyć wdychanie dymu;
• wzywaj pomoc przez okno lub balkon;
• jeśli temperatura wzrasta, połóż się na balkonie lub przy oknie i przykryj mokrym materiałem, który trudno się pali.

Gdy pożar dotyczy sąsiedniego mieszkania:

• jeśli możesz, ostrzeż sąsiadów i wyjdź na zewnątrz;
• w przypadku dużego zagrożenia zostań w swoim mieszkaniu, zamknij drzwi i uszczelnij ich szczeliny mokrym materiałem;
• usuń palne przedmioty z balkonu, np. pranie, kartony;
• zamknij okna, aby zapobiec przedostawaniu się dymu;
• przygotuj zapasy wody w wannie, wiadrach czy zlewie, aby móc gasić ewentualne płomienie.

Po pożarze:

• nie wchodź do zniszczonego budynku, dopóki służby nie potwierdzą jego bezpieczeństwa;
• uważaj na osłabione elementy konstrukcyjne, które mogą stanowić zagrożenie;
• nie korzystaj z urządzeń elektrycznych przed sprawdzeniem instalacji przez elektryka;
• jeśli gaz został odcięty, przed ponownym włączeniem wezwij pogotowie gazowe lub administratora;
• wyrzuć wszystkie produkty spożywcze, napoje i leki, które były narażone na wysoką temperaturę lub działanie dymu.

Po ustaniu zagrożenia dokonaj oceny i wyciągnij wnioski na przyszłość:

• dokładnie oceń, co poszło zgodnie z planem, a co nie. Ustal, które procedury zadziałały skutecznie, a które należy zmodyfikować;
• zbierz informacje od domowników i sąsiadów, aby zidentyfikować problemy, takie jak opóźnienia w ewakuacji czy brak dostępu do niezbędnego sprzętu;
• sprawdź, czy konstrukcja budynku oraz kluczowe instalacje (elektryczne, gazowe, wodne) są w stanie nadającym się do użytkowania. Poważne uszkodzenia zgłoś specjalistom, np. elektrykowi, hydraulikowi czy kominiarzowi;
• uzupełnij zużyte zasoby kryzysowe, takie jak gaśnice, koc gaśniczy, baterie do latarki czy tabletki do uzdatniania wody;
• sprawdź działanie czujników dymu i tlenku węgla, wymień baterie lub urządzenia, które mogły zostać uszkodzone w pożarze;
• na podstawie zebranych doświadczeń zaktualizuj plan ewakuacyjny oraz rozmieszczenie sprzętu przeciwpożarowego w domu;
• omów z rodziną, co można poprawić, aby bardziej skutecznie reagować w przyszłości.

Odporność na przyszłe zagrożenia wymaga zaangażowania i systematycznego działania:

• zainstaluj nowoczesne czujki dymu i tlenku węgla w odpowiednich miejscach, takich jak korytarz, sypialnia czy kuchnia;
• rozważ montaż ognioodpornych drzwi lub powłok ochronnych w miejscach szczególnie narażonych na ogień;
• zainwestuj w sprzęt przeciwpożarowy, np. gaśnice odpowiednie do różnych typów pożarów, oraz upewnij się, że wszyscy domownicy znają ich obsługę;
• przeprowadź szkolenia domowe, aby wszyscy mieszkańcy wiedzieli, jak reagować na różne scenariusze pożaru, np. gaszenie tłuszczu czy ewakuację w zadymieniu;
• skorzystaj/zorganizuj pomoc psychologiczną dla osób, które doświadczyły traumatycznych przeżyć związanych z pożarem;
• regularnie przeglądaj stan instalacji elektrycznych, gazowych i kominowych, aby zapobiec przyszłym zagrożeniom;
• twórz plany awaryjne i ewakuacyjne działań na wypadek różnych scenariuszy rozwoju zagrożenia.