Ekstremalne upały

Świadomość i analiza zagrożeń to pierwszy krok w przygotowaniach na zagrożenia:

• zidentyfikuj kluczowe zagrożenia właściwe dla Twojego regionu w okresie letnim, np. ekstremalne upały, susze;
• oceń, jakie konkretne skutki mogą wystąpić oraz jak wpłyną na Twoją sytuację;
• oceń, komu możesz pomóc (osoby starsze, osoby przewlekle chore, dzieci). Seniorzy wymagają szczególnej opieki podczas upałów, ponieważ ich organizm wolniej reaguje na zmiany temperatury; należy przypominać im o regularnym piciu wody i zapewnić odpoczynek w chłodnych pomieszczeniach. W przypadku dzieci ważne jest kontrolowanie ich aktywności na świeżym powietrzu i upewnienie się, że piją wystarczającą ilość płynów, nawet jeśli same nie zgłaszają pragnienia;
• rozważ instalację urządzeń klimatyzacyjnych.

Skuteczne przygotowanie wymaga odpowiednich zasobów i umiejętności:

• sprawdzaj prognozy pogody i ostrzeżenia meteorologiczne;
• przed sezonem letnim zleć serwis urządzeń klimatyzacyjnych;
• ustaw powiadomienia SMS z alertami od RCB (Rządowego Centrum Bezpieczeństwa);
• zaopatrz się w wodę pitną na co najmniej kilka dni (minimum 2 litry na osobę na dzień);
• przygotuj lekkie posiłki, które nie wymagają gotowania, np. owoce, warzywa, batony energetyczne;
• sprawdź lokalizację miejsc chłodzących w swojej okolicy, np. biblioteki, centra kultury, centra handlowe, kościoły;
• przygotuj torbę awaryjną z wodą, ręcznikiem i lekkim ubraniem na wypadek ewakuacji lub awarii prądu; 
• przygotuj plecak ewakuacyjny.

Zapewnienie bezpieczeństwa w otoczeniu to podstawa ograniczania ryzyka:

• zaopatrz się w odpowiednią (przynajmniej na jeden tydzień dla Ciebie i Twojej rodziny) ilość żywności, wody oraz innych artykułów;
• kup ogólnodostępne elektrolity, witaminy.

Wymiana informacji i współpraca to klucz do efektywnego reagowania:

• monitoruj komunikaty lokalnych służb, radia oraz aplikacji ostrzegawczych. Postępuj zgodnie z ich zaleceniami;
• koordynuj działania z rodziną i sąsiadami, organizując wspólną pomoc. Ustal plan działania w stosunku do osób starszych i przewlekle chorych (rodzina i sąsiedzi).

Gdy zagrożenia się rozwijają, realizuj ustalony wcześniej plan, ale jednocześnie reaguj elastycznie, dostosowując działania do zmieniających się okoliczności:

• udziel pierwszej pomocy osobom potrzebującym, wezwij służby ratunkowe i działaj zgodnie z zasadami bezpieczeństwa;
• unikaj ekspozycji na słońce;
• staraj się przebywać w chłodnych pomieszczeniach w godzinach największego nasłonecznienia (11:00–16:00);
• unikaj używania urządzeń generujących ciepło, takich jak piekarniki i suszarki do włosów;
• nigdy nie zostawiaj dzieci ani zwierząt w zaparkowanym samochodzie, nawet na kilka minut;
• zawsze miej przy sobie zapas wody w podróży;
• w samochodzie włącz klimatyzację lub otwórz okna, aby zapewnić przepływ powietrza;
• przebywaj w najchłodniejszych częściach mieszkania;
• wychodź na zewnątrz tylko wtedy, gdy to konieczne i szukaj cienia;
• ogranicz intensywną aktywność fizyczną w najgorętszych godzinach dnia;
• noś jasne, luźne ubrania wykonane z naturalnych tkanin (np. bawełny, lnu);
• bierz chłodne prysznice lub stosuj mokre kompresy na kark, czoło i nadgarstki;
• zakładaj kapelusz z szerokim rondem oraz okulary przeciwsłoneczne;
• stosuj krem przeciwsłoneczny z wysokim filtrem (spf 30+), nakładaj go co 2 godziny;
• pij regularnie wodę – małe porcje co kilkanaście minut, nawet gdy nie odczuwasz pragnienia; zalecana ilość wody dla dorosłej osoby to co najmniej dwa litry dziennie, a w czasie upałów należy zwiększyć tę ilość;
• unikaj kawy, alkoholu i napojów gazowanych, które mogą powodować odwodnienie;
• zasłoń okna roletami lub zasłonami termoizolacyjnymi, aby ograniczyć nagrzewanie pomieszczeń;
• wietrz mieszkanie wcześnie rano i wieczorem, gdy temperatura na zewnątrz spada;
• bądź świadomy, że ekstremalne upały mogą wpływać na zdrowie psychiczne – szukaj wsparcia, jeśli odczuwasz stres lub niepokój;
• przebywaj w klimatyzowanych pomieszczeniach. Jeśli nie masz klimatyzacji, odwiedzaj miejsca publiczne, takie jak centra handlowe czy biblioteki, które oferują schronienie przed upałem;
• zapewnij zwierzętom stały dostęp do świeżej wody;
• przenieś legowiska zwierząt do chłodniejszych miejsc;
• organizuj spacery wcześnie rano lub wieczorem, gdy temperatura jest niższa;
• zwróć uwagę na swój stan zdrowia i skonsultuj się z lekarzem, jeśli zauważysz objawy odwodnienia lub wyczerpania cieplnego.

Po ustaniu zagrożenia dokonaj oceny i wyciągnij wnioski na przyszłość: 

• oceń stan swoich urządzeń klimatyzacyjnych i przygotuj je na przyszłe fale upałów;
• przygotuj zapasy na przyszłe fale upałów i uzupełnij brakujące produkty.

Odporność na przyszłe zagrożenia wymaga zaangażowania i systematycznego działania:

• przeglądaj i modernizuj instalacje oraz sprzęt – inwestuj w trwałe rozwiązania, tj. rolety zewnętrzne, które ograniczą dopływ światła słonecznego;
• zapewnij wsparcie psychologiczne – informacje o infoliniach i punktach wsparcia mogą pomóc w radzeniu sobie ze stresem;
• buduj świadomość w społeczności poprzez akcje edukacyjne – spotkania, ulotki czy media społecznościowe mogą zachęcać do lepszego przygotowania na kolejne fale upałów.