Nie czekaj – przygotuj się już dziś, bo każda chwila ma znaczenie.
Burza to zjawisko metrologiczne związane z intensywnym rozwojem chmur o strukturze pionowej cumuloninbus. Charakterystyczny dla burzy jest opad deszczu, gradu lub śniegu, którym towarzyszą wyładowania atmosferyczne.
Świadomość i analiza zagrożeń to pierwszy krok w przygotowaniach na zagrożenia
- zidentyfikuj kluczowe zagrożenia właściwe dla Twojego regionu, np. burze, silne wiatry;
- skorzystaj z aktualnych komunikatów służb i instytucji analizujących zjawiska pogodowe;
- oceń, jakie skutki zagrożenia wtórne (przerwy w dostawie prądu, wody, gazu, blokady dróg) mogą wystąpić oraz jak wpłyną na Twoją sytuację;
- obserwuj zachodzące zjawiska pogodowe;
- zabezpiecz w domu instalacje elektryczną, stosując listwy przepięciowe.
Skuteczne przygotowanie wymaga odpowiednich zasobów i umiejętności:
- wyposaż się w niezbędne środki i narzędzia, takie jak:
- zastępcze źródło światła i ogrzewania,
- zapasowe baterie do radia i latarek,
- świece,
- naładowany telefon komórkowy z naładowanym powerbankiem;
- przygotuj awaryjny plecak ewakuacyjny;
- śledź prognozy pogody;
- korzystaj z aplikacji pogodowych i komunikatów lokalnych służb;
- przygotuj dom, zamykając wszystkie okna i drzwi, zasłoń okna żaluzjami lub zasłonami, aby chronić się przed rozbitym szkłem, odłącz urządzenia elektryczne od prądu, aby zapobiec uszkodzeniom urządzeń AGD i RTV;
- wyznacz bezpieczne miejsce w domu (np. piwnicę lub pomieszczenie bez okien);
- przećwicz procedurę postępowania z dziećmi;
- jeśli masz zwierzęta, przygotuj dla nich odpowiednie schronienie i zapas jedzenia;
- miej zawsze zapisany numer alarmowy (112) oraz kontakt do lokalnych służb energetycznych;
- jeżeli zapowiadane są burze, unikaj gór i wzniesień. Nie możesz być najwyższym punktem w okolicy, ponieważ wyładowania atmosferyczne szukają najprostszej drogi między niebem a ziemną.
Zapewnienie bezpieczeństwa w otoczeniu to podstawa ograniczania ryzyka:
- zabezpiecz infrastrukturę – upewnij się, że dach, okna i drzwi są w dobrym stanie;
- wzmocnij konstrukcje, które mogą zostać uszkodzone przez silny wiatr;
- usuń martwe, suche gałęzie, które mogą spaść na dom lub linie energetyczne;
- zabezpiecz mienie na zewnątrz, chowając lekkie przedmioty, które mogą zostać porwane przez wiatr podczas burzy (np. meble ogrodowe, donice, rowery);
- jeśli zagrożenie narasta, minimalizuj ryzyko: zamknij okna i drzwi;
- sprawdź ubezpieczenie domu, upewnij się, że polisa obejmuje szkody wyrządzone przez burze.
Wymiana informacji i współpraca to klucz do efektywnego reagowania:
- monitoruj komunikaty lokalnych służb, radia oraz aplikacji ostrzegawczych. Postępuj zgodnie z ich zaleceniami;
- przekazuj wyłącznie sprawdzone informacje, unikając dezinformacji, szczególnie w mediach społecznościowych.
Gdy zagrożenia się rozwijają, realizuj ustalony wcześniej plan, ale jednocześnie reaguj elastycznie, dostosowując działania do zmieniających się okoliczności:
- decyduj, czy ewakuacja lub pozostanie w miejscu (shelter in place) są najlepszą opcją w danej sytuacji;
- koordynuj działania z rodziną i sąsiadami, organizując wspólną pomoc, taką jak opieka nad dziećmi, osobami starszymi, zwierzętami domowymi;
- udziel pierwszej pomocy osobom potrzebującym, wezwij służby ratunkowe i działaj zgodnie z zasadami bezpieczeństwa;
- minimalizuj skutki zagrożenia – schroń się w pomieszczeniu wewnętrznym z dala od okien i drzwi;
- unikaj korzystania z urządzeń elektrycznych, wyłącz urządzenia AGD i RTV;
- nie używaj komputera ani telefonu podłączonego do ładowarki;
- jeśli jesteś na zewnątrz, znajdź schronienie (nie pod drzewami!);
- jeśli jesteś w samochodzie, zatrzymaj się w bezpiecznym miejscu, ale nie pod liniami energetycznymi;
- jeżeli jesteś na otwartej przestrzeni (np. łące), kucnij;
- bezpiecznym miejscem podczas burzy jest samochód bądź samolot;
- podczas burzy nie przebywaj w wodzie (w morzu, w jeziorze);
- jeżeli jesteś w grupie, rozproszcie się. Zapobiegnie to większej liczbie osób poszkodowanych w wyniku uderzenia pioruna.
Po ustaniu zagrożenia dokonaj oceny i wyciągnij wnioski na przyszłość:
- oceń szkody – sprawdź stan budynków, instalacji i dróg dojazdowych. Poważne uszkodzenia zgłoś odpowiednim specjalistom (elektryk, hydraulik, kominiarz);
- uzupełnij braki – odśwież zapasy, wymień zużyte akumulatory, sprawdź działanie sprzętu kryzysowego;
- zaktualizuj plan awaryjny, ucz się na błędach – sporządź listę elementów, które wymagają poprawy, by w przyszłości lepiej radzić sobie z podobnymi sytuacjami.
Odporność na przyszłe zagrożenia wymaga zaangażowania i systematycznego działania:
- przeglądaj i modernizuj instalacje oraz sprzęt;
- organizuj działania wspólnotowe – twórz grupy sąsiedzkie, wspólne akcje, takie jak wspólne analizy po zdarzeniu;
- zapewnij wsparcie psychologiczne – informacje o infoliniach i punktach wsparcia mogą pomóc w radzeniu sobie ze stresem;
- buduj świadomość w społeczności poprzez akcje edukacyjne. Spotkania, ulotki czy media społecznościowe mogą zachęcać do lepszego przygotowania się na kolejne burze.